Categorie: Waterkwaliteit

Veel aandacht voor watercrisis Limburg en waterkwaliteit in Tweede Kamer

23 november 2021

Op 22 november stonden verschillende wateronderwerpen op de agenda in de Tweede Kamer tijdens het jaarlijkse Wetgevingsoverleg water. Over de wateroverlast in Limburg werd intensief gesproken. Ook de Kaderrichtlijn Water kwam uitgebreid aan bod.

Hoogwater: Boerderij en erf ondergelopen met water

Watercrisis Limburg

Kamerleden waren kritisch over de trage schadeafhandeling, maar wilden ook van demissionair minister Visser (Infrastructuur en Waterstaat) weten welke financiële middelen zij heeft om Nederland weerbaarder te maken tegen dit soort weersextremen. Kamerlid De Hoop (PvdA) wees op het belang van het beter in kaart brengen van zwakke plekken. Stoffer (SGP) benadrukte dat klimaatadaptatie hoog op de agenda moet. Visser gaf aan de propositie van Limburg te hebben ontvangen, maar op basis van het huidige budget niets extra’s te kunnen doen. De propositie wordt besproken in de Beleidstafel Wateroverlast en Hoogwater die door de minister is ingesteld naar aanleiding van de watercrisis. Daarnaast benadrukte zij dat een situatie zoals in Limburg ook in andere regio’s kan ontstaan en er dus niet alleen specifiek naar Limburg moet worden gekeken.

Kaderrichtlijn Water

Ook de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) kon op veel aandacht rekenen tijdens het WGO. Veel Kamerleden concludeerden dat Nederland de doelen in 2027 nu al niet kan halen.
De Hoop (PvdA) wilde van de minister weten wat de gevolgen zijn als we de doelen niet halen. Heerema (VVD) wilde weten hoe de samenwerking is tussen de 2 ministeries die over het halen van de waterkwaliteitsdoelen uit de KRW gaan. De Groot (D66) wees op de slechte kwaliteit van de kleine wateren en ziet de oplossing in gebiedsgerichte aanpak van de landbouw. Het CDA (Boswijk) wilde weten welke maatregelen nog meer nodig zijn. Bromet (GroenLinks) wilde meer meetpunten en vroeg de minister wat nu eigenlijk het probleem voor de waterkwaliteit is: gewasbeschermingsmiddelen, mest of iets anders. Vestering (PvdD) vond het jammer dat nu al gekeken wordt naar de boetes die we krijgen als we de doelen niet halen in plaats van nu strenger door te pakken om nog resultaten te boeken. De SGP wees op het water in de grensgebieden: buurlanden hebben andere normen voor waterkwaliteit.

Minister Visser deelde de zorg van de Kamer en gaf aan dat er nog veel moet gebeuren. Met de huidige set aan maatregelen redden we het niet. In 2027 moet Nederland laten zien dat we alle maatregelen die we hadden kunnen nemen, hebben genomen. Wat betreft de gevolgen van het niet halen van de doelen gaf de minister aan dat Nederland dan in gebreke wordt gesteld door de Europese Commissie. Er kunnen dan bijvoorbeeld geen nieuwe lozingsvergunningen meer worden verleend. Visser verwacht echter niet dat Nederland ‘op slot’ gaat zoals bij de stikstofcrisis. De winst zit in gebiedsgerichte aanpak in combinatie met stikstofaanpak.

Belastingstelsel

Grinwis (ChristenUnie) vroeg de minister naar de stand van zaken van de herziening van het belastingstelsel van de waterschappen. Visser gaf aan dat het formeel nog afgehecht moet worden met alle betrokkenen, maar dat het streven is om komend voorjaar het voorstel in consultatie te brengen. Grinwis vond dat lang duren, waarop de minister aangaf dat er lang is gedaan om tot een compromis te komen.

Moties

Er werden meerdere moties ingediend waarover dinsdag gestemd wordt.

  • ChristenUnie en CDA zien de rioolwatermetingen als grote bron van informatie, maar willen wel een ethisch kader voor het gebruik ervan omdat er tot op perceel niveau gemeten kan worden.
  • De PVV vroeg via een motie om meer budget voor waterveiligheid.
  • D66 wil een analyse van de kosten en baten als je waterveiligheid beter koppelt aan ruimtelijke kwaliteit. Volgens Kamerlid De Groot kan die koppeling doorwerken in betere biodiversiteit en minder onderhoud.
  • PvdA en GroenLinks dienden een motie in om in gebieden met hoog risico op wateroverlast in te zetten op klimaatadaptatie.
  • GroenLinks diende 3 moties in over veenweidegebieden, KRW en lozingsvergunningen.
  • De SGP wilde via een motie eventuele ontpoldering van landbouwgronden in het Westerscheldegebied voorkomen.

Jaarverslag Deltaplan Agrarisch Waterbeheer 2021 verschenen

10 juni 2022

Het jaarverslag van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) over 2021 is verschenen. In dit tweede coronajaar werden de fysieke gesprekken tussen boeren en tuinders, het waterschap en andere partijen gemist. Toch zijn er ondanks alle beperkingen 27 projecten bijgekomen, succesvolle regionale projecten landelijk uitgerold en projecten afgerond.



In het jaarverslag wordt ook naar de toekomst gekeken. Te lezen is hoe het DAW de komende jaren grotere stappen wil zetten, zoals de focus op monitoring en wateropgaves in de regio tot uitvoering brengen.

Praktijkverhalen

Verder staan in het jaarverslag praktijkverhalen en een impressie van de verscheidenheid aan projecten die onder het DAW vallen. Ook staan er voorbeelden in van hulpmiddelen die voor boeren en tuinders zijn ontwikkeld om gericht te werken aan schoon en voldoende water en een gezonde bodem.

Vrijwillige maatregelen

In het DAW gaat dit alles samen met verbetering van de agrarische bedrijfsvoering. “Juist de combinatie van boeren en tuinders die vrijwillig maatregelen nemen die goed zijn voor hun bodem, gewas of vee en waarmee tegelijkertijd wordt gewerkt aan de wateropgave blijft de basis van het DAW.” Dat schrijven de DAW-bestuurders Sander Mager (Unie van Waterschappen) en Tineke de Vries (voormalige bestuurder Bodem en Water LTO) in het voorwoord van het jaarverslag.

Bredere toepassing

“Het DAW geeft agrariërs de ruimte om zelf aan het stuur te zitten om naar doelen toe te werken”, schrijven Mager en De Vries verder. “We willen onze impact de komende jaren nog groter maken door nog meer samen te werken en samen meer DAW-maatregelen uit te voeren. Het is belangrijk om te onderbouwen hoe het DAW bijdraagt aan de doelen en wat we met het DAW gezamenlijk hebben bereikt tot nu toe. Zo gaan we sneller van aansprekende voorbeeldprojecten naar bredere toepassing.”

Lees het Jaarverslag Deltaplan Agrarisch Waterbeheer 2021

Over de foto: Het Bestuurlijk Overleg DAW neemt het jaarverslag in ontvangst. Van Links naar rechts: Sander Mager (Unie van Waterschappen), Hans Kuipers (IPO), Sjaak van der Tak (LTO Nederland), Marije Beens (ministerie van LNV) en Mattie Busch (ministerie van IenW). Foto Dirk Hol

Aandacht voor water en bodem als sturende principes in commissiedebat Water

9 juni 2022

Op dinsdag 7 juni vond in de Tweede Kamer het commissiedebat Water plaats. Meerdere aspecten van waterkwaliteit en -veiligheid zijn besproken. Veel Kamerleden haalden, al dan niet met eigen anekdote, zowel droogte als overstromingen aan als problemen waar we in de toekomst meer mee te maken zullen gaan krijgen.



In lijn hiermee werd ook het belang van water en bodem als sturende principes voor de ruimtelijke ordening nogmaals benadrukt. De Kamerleden zagen allemaal het belang van water en bodem in, maar het riep bij onder andere Ja21, GroenLinks en de VVD de vraag op hoe dit er concreet uit zal gaan zien. In hoeverre pakt de minister hierin zijn regierol? En wat voor gevolgen zou dit kunnen hebben voor de woningbouwopgave?

De minister gaf aan dat hij zeker de regierol wat betreft water pakt, maar dat samenwerking met andere overheden essentieel is. De minister werkt aan kaders die meegenomen moeten worden bij woningbouw en het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Deze kaders moeten 1 oktober gereed zijn. Ook gaf hij aan dat waterschappen eerder betrokken gaan worden bij de planvorming. De ChristenUnie riep de waterschappen ook op om nu assertief te zijn bij de locatiekeuze voor woningbouw. Zodat problemen in de toekomst worden voorkomen.

Kaderrichtlijn Water

De Kaderrichtlijn Water wekte ook veel vragen op. Gaan de doelen gehaald worden? En met name, hoe gaan de doelen bereikt worden? De minister antwoordde hierop dat de inzet is om in 2027 te voldoen aan het doel van de KRW: het behalen van goede waterkwaliteit. De individuele doelen zullen volgens de minister alleen niet bereikt zijn, maar de KRW staat dit toe. Meerdere partijen benadrukten de noodzaak om de kansen en middelen van het stikstofbeleid aan te grijpen om de waterkwaliteit te verbeteren.

Ook werd gevraagd of de herkomst van vervuiling duidelijk is. De minister gaf aan dat dit het geval is en heeft toegezegd om een overzicht te maken van de middelen die het Rijk en de waterschappen inzetten om  te voldoen aan de KRW.

Maaibeleid waterschappen

De ChristenUnie stelde een vraag over het maaibeleid van de waterschappen. Maaisel zou niet goed worden afgevoerd en hierdoor voor vervuiling in het water zorgen. De minister beaamde dat er bij het maaibeheer rekening gehouden moet worden met natuurwaarden. Bij het Bestuurlijk Overleg Water zal de minister hierover in gesprek gaan met de waterbeheerders.

Waterschappen hebben vragen over gewasbescherming

8 juni 2022

Op 8 juni staat een Commissiedebat Gewasbescherming met minister Henk Staghouwer en staatssecretaris Vivianne Heijnen gepland. Op de agenda staat het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie gewasbescherming 2030. De waterschappen zijn benieuwd hoe het staat met de plannen rond de waterkwaliteitsverbetering in de landbouw.

boerderij met weiland en sloot in vogelvluchtperspectief

De kwaliteit van het oppervlaktewater in land- en tuinbouwgebieden is langzaam aan het verbeteren. Helaas voldoet de waterkwaliteit nog niet aan de eisen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW).

Doelstelling voor 2030

Er is een programma waarin onder meer wordt gewerkt aan de verbetering van die waterkwaliteit: het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie gewasbescherming 2030. Eén van de doelstellingen uit dat programma is dat gewassen in 2030 worden geteeld nagenoeg zonder emissies naar het milieu.

Deeldoelstellingen

In 2023 moet het aantal normoverschrijdingen van de milieukwaliteitsnormen voor gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater met 90 procent gedaald zijn ten opzichte van 2013. In 2027 mogen er nagenoeg geen emissies van gewasbeschermingsmiddelen vanaf erf en gebouwen meer zijn. Ook moeten er dan geen normoverschrijdingen van de milieukwaliteitsnormen voor gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater meer zijn. In 2030 mogen er nagenoeg geen emissies meer zijn van gewasbeschermingsmiddelen vanuit de open teelten.

Voortgang

De waterschappen zijn benieuwd wat de voortgang is van de acties om deze doelen te realiseren. Ook willen ze graag weten hoe het evaluatietraject eruit gaat zien voor de doelen die in 2023 gerealiseerd moeten zijn.

Lees de hele inbreng

Toename loodvrij vissen dankzij Green Deal Sportvisserij Loodvrij

14 december 2021

De afgelopen 3 jaar hebben verschillende organisaties, waaronder de Unie van Waterschappen en Sportvisserij Nederland, uitvoering gegeven aan de Green Deal Sportvisserij Loodvrij. En met succes. Het gebruik en het aanbod van loodvrije alternatieven in de sportvisserij is aanzienlijk toegenomen.



Lood wordt door veel sportvissers gebruikt als verzwaring van de vislijn, in kunstaas en in voerkorven. Dit vislood kan in het milieu terechtkomen, en dat is schadelijk voor mens en dier. De Green Deal Sportvisserij loodvrij streeft ernaar dat het gebruik van lood in de sportvisserij in 2028 is gestopt.

Gezond oppervlaktewater

De waterschappen ondersteunen alle initiatieven rond loodvrij vissen. Als waterkwaliteitsbeheerder streven zij immers naar een zo gezond mogelijk oppervlaktewater. En lood hoort niet in gezond water thuis. Daarom zetten de waterschappen zich samen met de betrokken partijen in voor een loodvrije sportvisserij.

Loodvrij viswater

Steeds meer sportvisverenigingen stellen nu loodvrije viswateren in en organiseren loodvrije wedstrijden, evenementen en inruilacties. Het aantal sportvissers dat loodvrij vist, is verdubbeld. Ook het aanbod van loodalternatieven is gegroeid, maar kan zeker nog beter.

Verkoopverbod

Intussen heeft het Europees Chemicaliënagentschap (ECHA) een volledig gebruiks- en verkoopverbod van vislood in de EU voorgesteld. Alle Green Deal-partners steunen dit voorstel. In 2023 wordt besloten of de verkoop en het gebruik van vislood in heel Europa wordt verboden.

Lees het persbericht van Sportvisserij Nederland

Meer informatie op sportvisserijloodvrij.nl

Laat waterkwaliteit profiteren van stikstofaanpak

19 november 2021

Wetenschappers van verschillende kennisinstituten hebben gekeken wat de ecologische, ruimtelijke en sociaaleconomische effecten zijn van een gebiedsgerichte integrale aanpak van stikstof. Op 12 november heeft demissionair minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit verschillende publicaties hierover aangeboden aan de Tweede Kamer.

Polderlandschap met klein gemaal

Nederland moet flinke stappen zetten om de stikstofuitstoot te verminderen en de natuurkwaliteit te verbeteren. Tegelijkertijd liggen er uitdagingen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Ook moet de waterkwaliteit in 2027 ecologisch gezond en chemisch schoon zijn.

Slim combineren

De Unie van Waterschappen pleit voor stikstofmaatregelen die bijdragen aan natuurherstel en het verminderen van stikstofuitstoot. Daarnaast zijn er maatregelen nodig om de waterkwaliteit te verbeteren, zodat de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in 2027 worden gehaald. Slim combineren is noodzakelijk.

Geen tweede stikstofdossier

Het terugdringen van de stikstofuitstoot is een uitdaging voor heel Nederland, in al zijn diversiteit in grondgebruik en bodemopbouw. Tegelijkertijd zijn voor alle landbouwgebieden maatregelen nodig om de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren. Zowel op zand-, klei- als veengebieden. De waterschappen willen voorkomen dat het waterkwaliteitsdossier een tweede stikstofdossier wordt.

Normen niet gehaald

De landbouw heeft de afgelopen decennia de nodige stappen gezet om de waterkwaliteit te verbeteren. Toch is in alle landbouwgebieden het oppervlaktewater nog niet schoon genoeg om in 2027 de doelen van de KRW voor de kwaliteit van het oppervlaktewater te halen. In alle landbouwgebieden voldoet de waterkwaliteit van het oppervlaktewater nog niet aan de normen voor stikstof en/of fosfor. Dat blijkt uit gegevens van het Meetnet Nutriënten Landbouw Specifiek Oppervlaktewater. Dit meetnet bestaat uit meetlocaties die alleen door de landbouw worden beïnvloed. Op de helft van de meetlocaties worden de waterkwaliteitsnormen overschreden.

Kringlooplandbouw

Daarom pleiten de waterschappen voor een complete aanpak. Naast maatregelen voor stikstof zijn er ook maatregelen en geld nodig om in 2027 de doelen van de KRW in alle landbouwgebieden te halen. Ook is het belangrijk dat stikstofmaatregelen geen negatieve gevolgen hebben voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Om de landbouw te verduurzamen naar kringlooplandbouw is veel geld nodig. Elke euro voor de stikstofaanpak moet daarbij bijdragen aan verbetering van de waterkwaliteit.

Kansen van de stikstofaanpak

Wageningen University & Research heeft een memo geschreven: ‘Kansen van de stikstofaanpak voor bet doelbereik van de KRW voor nutriënten’. Daarin staan een aantal maatregelen die volgens de universiteit helpen om de waterkwaliteit te verbeteren. Deze maatregelen richten zich op het westelijk veengebied en op grote beeksystemen in Twente, de Achterhoek, de Gelderse Vallei, Oost Noord-Brabant en Limburg. Deze beeksystemen zijn aangewezen als KRW-waterlichaam en liggen in de omgeving van een Natura 2000-gebied.

Besluitvorming

De waterschappen vragen het nieuwe kabinet de inzichten uit deze memo, andere rapporten en adviezen in het kader van het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn mee te nemen in de besluitvorming over de stikstofaanpak, het mestbeleid en het waterkwaliteitsbeleid. In al deze stukken staan aanbevelingen voor een aanvullend maatregelenpakket om de waterkwaliteit te verbeteren.

Handelingskader PFAS gepubliceerd

13 december 2021

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een geactualiseerd handelingskader voor PFAS gepubliceerd. Op 13 december stuurde demissionair staatssecretaris Steven van Weyenberg hierover een brief naar de Tweede Kamer.



Toen op veel plaatsen in de Nederlandse (water)bodem PFAS werden aangetroffen, ontstond behoefte aan landelijke normen voor het omgaan hiermee. Daarom is in juli 2019 het tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie opgesteld. Deze is daarna 2 keer geactualiseerd, voor het laatst in juli 2020.

Meer toepassingsruimte

Deze actualisaties zijn gebaseerd op voortschrijdend wetenschappelijk inzicht. Hiermee is op een verantwoorde manier voor mens en milieu meer toepassingsruimte gecreëerd voor bouwers en baggeraars. De huidige versie is de 3e actualisatie van het handelingskader. De waarden voor toepassing van PFAS-houdende grond en bagger zijn in het geactualiseerde handelingskader hetzelfde gebleven.

Webinar

In januari 2022 organiseert het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een webinar over het handelingskader voor PFAS.

Kamerbrief actualisatie handelingskader PFAS

Waterschappen reageren op nieuw rapport waterkwaliteit

2 juni 2022

Onderzoekers van Witteveen+Bos waarschuwen in hun rapport 'Gaat Nederland de KRW-doelen halen?' dat er mogelijk een juridische crisis kan ontstaan wanneer de waterkwaliteitsdoelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) niet worden gehaald in Nederland. De Unie van Waterschappen onderstreept de geuite urgentie in het rapport.



In het rapport wordt verwezen naar eerdere metingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Daaruit blijkt dat minder dan 1 procent van de Nederlandse rivieren, beken en meren voldoet aan alle Europese normen. Het rapport is in lijn met de stroomgebiedbeheerplannen van de verschillende Nederlandse waterbeheerders en de Kamerbrief die minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat in november 2021 stuurde.

Gezamenlijke inspanning

Sander Mager, portefeuillehouder waterkwaliteit in het bestuur van de Unie van Waterschappen: “Het halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water wordt spannend. Het gaat niet vanzelf goed komen en ook niet zonder pijn. De waterschappen hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het verbeteren van de waterkwaliteit. We werken hard om de doelen van de KRW te halen, maar ook landbouw, industrie en het Rijk zijn aan zet. Een goede waterkwaliteit is haalbaar in Nederland, maar niet als we de gebruiksdruk op het water alleen maar laten toenemen.”

Probleemstoffen

In het rapport komen ook industriële lozingen aan bod. Een aantal probleemstoffen zoals zink, zilver en microplastics komen ook in het water via consumentenproducten, bouwmateriaal uit de bouw en de inrichting van de openbare ruimte. Mager: “Een structurele aanpak van dergelijke diffuse bronnen vraagt om een meer circulaire economie en soms een ander consumptiepatroon. Het rapport vraagt terecht om een bronaanpak. Dat zal geen makkelijke opgave worden, omdat we ook als consumenten daar wat van merken.”

Gezamenlijke inspanning

Volgens de Unie van Waterschappen is een gezamenlijke inspanning de voorwaarde om de KRW-doelen te halen. Mager: “We zijn blij dat het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) een belangrijke stap kan zijn om de doelen dichterbij te halen. Waterkwaliteit is naast klimaat en stikstof één van de pijlers van dit programma. Er zijn duurzame keuzes nodig, want het huidige systeem is niet houdbaar.”

> Rapport Gaat Nederland de KRW-doelen halen?

Waterkwaliteit van de kleine wateren in Nederland blijft zorgelijk: gezamenlijke aanpak nodig

18 november 2021

Het gaat nog steeds niet goed met de kwaliteit van kleine oppervlaktewateren in Nederland. Minder dan 1 op de 5 (17%) van de onderzochte wateren is van goede kwaliteit. Meer dan 80% heeft een matige tot slechte kwaliteit. Dat blijkt uit het landelijk burgeronderzoek ‘Vang de Watermonsters’.



De resultaten zijn vergelijkbaar met vorig jaar. In het onderzoek zijn ook 10 wateren geselecteerd waar het wel goed gaat met de waterkwaliteit en die positief worden beleefd door omwonenden. Deze 10 waterparels kunnen als voorbeeld dienen om meer waterparels in Nederland te realiseren.

Blinde vlekken op de kaart zetten

Het burgeronderzoek ‘Vang de Watermonsters’ is een initiatief van onder meer Natuur & Milieu, de ASN Bank en 10 waterschappen dat dit jaar voor de derde keer is uitgevoerd. Mensen in heel Nederland brachten deze zomer de waterkwaliteit in kaart van bijna 1100 kleine wateren zoals sloten, vennen, vijvers, grachten en kleine plassen. “Zo speelt ‘Vang de watermonsters’ een cruciale rol in het op de kaart zetten van deze blinde vlekken voor waterkwaliteitsbeheer”, zegt Lisette Senerpont Domis, hoofd van het Aquatisch Kenniscentrum Wageningen, een kennisteam binnen het Nederlands Instituut voor Ecologie.

Meer waterparels

Deelnemende waterschappen hebben op basis van het burgeronderzoek 10 waterparels gekozen die het beste scoorden. Het gaat om wateren met een goede waterkwaliteit en een positieve waterbeleving. Deze waterparels liggen verspreid over Nederland in zowel natuur-, bebouwde als agrarische gebieden. De gevonden waterparels laten zien dat het op veel meer plekken mogelijk is om waterparels met een rijke biodiversiteit en een goede waterkwaliteit te realiseren.

Sander Mager, vicevoorzitter Unie van Waterschappen: “Een goede waterkwaliteit is van levensbelang voor alles dat in of bij het water leeft. De waterschappen hebben de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd in het verbeteren van de waterkwaliteit. Dit heeft nog niet overal effect. Tegelijkertijd laat dit onderzoek zien dat er ook wateren zijn waar het wel goed gaat met de biodiversiteit. Het is hard nodig om veel meer van deze zogenaamde ‘waterparels’ te realiseren. Daarom zoeken de waterschappen actief de samenwerking met andere betrokken partners en benadrukken we de noodzaak van een stevige aanpak aan de bron om vervuiling in sloten en plassen tegen te gaan. Dat is ook nodig om de Europese doelstellingen te halen. Eenmaal in het water, zijn deze stoffen er eigenlijk niet uit te halen.” Extra inspanningen zijn dus nodig, zoals maatregelen in het mestbeleid, wetgeving voor gewasbeschermingsmiddelen en strenger toelatingsbeleid voor stoffen.

Mix van maatregelen

De uitkomsten van het onderzoek bevestigen dat er voor het realiseren van meer waterparels een aantal maatregelen nodig is. Allereerst het maken van een goede analyse van het watersysteem. Niet elk water is immers hetzelfde en elk gebied vraagt om een specifieke oplossing. Andere maatregelen die positief bijdragen zijn ecologische inrichting van wateren en ecologisch beheer van oevers en watergangen. En uiteraard goede samenwerking met alle betrokkenen zoals gemeenten, provincies en waterschappen, maar zeker ook omwonenden, boeren, natuurbeherende organisaties en particuliere eigenaren.

Waterkwaliteit onder druk

De waterkwaliteit van de Nederlandse oppervlaktewateren staat onder druk. De belangrijkste bronnen van vervuiling die moeten worden aangepakt zijn mest, bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en stoffen die via het rioolwater in het milieu komen zoals medicijnresten en PFAS. Het merendeel van de vervuiling komt uit eigen land. Mest en riooloverstorten hebben direct effect op de concentratie nitraat en fosfaat, het doorzicht en de diversiteit aan waterleven. Vergelijk je de gemeten waterkwaliteit uit dit en andere onderzoeken met andere Europese landen, dan bungelt Nederland onderaan de Europese lijsten.

Europese eisen voor waterkwaliteit

In 2027 moeten alle wateren in Nederland voldoen aan de Europese eisen voor waterkwaliteit (KRW). Uiterlijk in dat jaar moet al het water in Europa voldoende schoon en gezond zijn. Kleine wateren vormen samen een derde van het Nederlandse oppervlaktewater en vormen de haarvaten van het watersysteem. Ze vallen buiten de huidige verplichte metingen van waterkwaliteit. De resultaten van dit burgeronderzoek laten zien dat op basis van de gemeten parameters de waterkwaliteit in slechts 17% van de gemeten wateren goed is. Met nog 5 jaar te gaan is het een enorme opgave om de KRW-doelen te halen.

Burgeronderzoek

‘Vang de Watermonsters’ is een landelijk burgeronderzoek om de waterkwaliteit van de kleine wateren van Nederland in kaart te brengen. Deelnemers meten met een online meetkit of een uitgebreidere superkit de waterkwaliteit in een klein water in hun omgeving.

Editie 2021 is een project van Natuur & Milieu, 10 waterschappen, ASN Bank, NWB Bank, Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Stichting Vivace, Unie van Waterschappen, FLORON / RAVON, IVN Natuureducatie, Vlinderstichting en Waterdiertjes.nl.

De tien waterschappen zijn: hoogheemraadschap van Delfland, hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, hoogheemraadschap van Rijnland, hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, waterschap Amstel, Gooi en Vecht, waterschap Brabantse Delta, waterschap De Dommel, waterschap Hollandse Delta en waterschap Vechtstromen.

Waterschappen: meer geld en aandacht voor klimaatadaptatie

17 november 2021

Voor het wetgevingsoverleg Water van de Tweede Kamercommissie Infrastructuur en Waterstaat van 22 november vragen de waterschappen meer aandacht voor klimaatadaptatie. Ook delen ze hun zorgen over de huidige waterkwaliteitsaanpak. Daarnaast vragen de waterschappen de Kamerleden om de minister aan te sporen een besluit te nemen over het belastingstelsel van de waterschappen.



Op 22 november komt de commissie voor Infrastructuur en Waterstaat samen om de wateronderwerpen van de begroting IenW te bespreken.

Meer aandacht en geld nodig voor klimaatadaptatie

De waterschappen vragen allereerst meer aandacht voor klimaatadaptatie. Zij roepen op tot een versnelde aanpak voor klimaatadaptatie en structurele financiering voor het opvangen van de gevolgen van de klimaatverandering. Als die versnelling uitblijft, kan de potentiële schade door wateroverlast, hitte en droogte oplopen tot 174 miljoen euro in 2050.

Zorgen over waterkwaliteitsaanpak

De waterschappen vragen ook aandacht voor de waterkwaliteit. In landbouwgebieden is de kwaliteit van het oppervlaktewater nog onvoldoende om in 2027 de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water te halen. Ook voldoet Nederland niet aan de voorschriften van de Europese Nitraatrichtlijn. De waterschappen zijn daar bezorgd over. Om in 2027 de doelen van de Kaderrichtlijn Water en de Nitraatrichtlijn te halen, is een aanvullend maatregelenpakket nodig.

Meer inzicht in PFAS-lozingen

Ook PFAS heeft invloed op de waterkwaliteit. Uit onderzoek naar PFAS op de rioolwaterzuiveringen blijkt dat er via indirecte lozingen PFAS op de zuiveringen terecht komt. De inzet van de Omgevingsdiensten is nodig om inzicht te krijgen in waar die PFAS vandaag komt. Ook moeten de diensten voorkomen dat PFAS via lozingen op de zuiveringen terecht komt. Ze moeten dus voldoende middelen krijgen om hun taak goed uit te kunnen voeren.

Keuzes nodig over belastingstelsel

Tot slot vragen de waterschappen aandacht voor de aanpassing van het belastingstelsel van de waterschappen. In december 2020 hebben de waterschappen een voorstel voor de aanpassing van dat stelsel aangeboden aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Dit voorstel zorgt er onder meer voor dat er voor alle belastingbetalers een gelijkmatige tariefontwikkeling ontstaat. Op één onderdeel van de voorstellen heeft een stakeholder, VNO-NCW, kritiek. Hierdoor loopt het hele proces vertraging op. De waterschappen vragen de minister daarom om keuzes te maken over het vervolgtraject.

Lees hier de hele inbreng

Wetgevingsoverleg Water