Categorie: Waterkwaliteit

Inbreng waterschappen jaarlijks Wetgevingsoverleg Water in Tweede Kamer

15 januari 2024

Maandag 29 januari staat het jaarlijkse Wetgevingsoverleg Water op de agenda van de Tweede Kamer. De Unie van Waterschappen stuurde de inbreng van de waterschappen naar de Kamerleden. De aandachtspunten zijn verdeeld over de thema’s waterveiligheid, waterkwaliteit en de leidende rol van water en bodem in ruimtelijke keuzes.

Plenaire-zaal-tweede-kamer-nieuw-©Tweede Kamer der Staten-Generaal

Waterveiligheid

Op het gebied van waterveiligheid benadrukken de waterschappen dat 2023 het natste jaar ooit gemeten is en dat de waterstanden lokaal uitzonderlijk hoog waren. De klimaatscenario’s van het KNMI voorspellen dat de jaarlijkse neerslaghoeveelheid steeds verder toeneemt. De waterschappen pleiten daarom voor blijvende investeringen in onder meer dijkversterkingen en waterbergingsgebieden. Daarnaast benadrukken ze dat er in de komende kabinetsperiode nieuwe afspraken nodig zijn over de gedeelde financiering van dijkversterking tussen 2028 en 2050. Dit in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

Vragen aan minister over waterveiligheid

In hun inbreng stellen de waterschappen vragen voor die de Kamerleden aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat kunnen stellen. Op het gebied van waterveiligheid stellen ze voor om de minister te vragen naar zijn mening over het advies van de deltacommissaris over het Deltafonds. Dit advies luidt het fonds te laten meegroeien met de verwachte kostenstijging die het gevolg is van klimaatverandering.

> Lees meer over het thema waterveiligheid

Waterkwaliteit

De waterkwaliteit in Nederland is de afgelopen decennia verbeterd, maar de waterschappen zijn bezorgd over de snelheid van de verbeteringen. Ze investeren ook de komende jaren flink, maar ook de landbouw, industrie, inwoners en het Rijk zijn aan zet. Daarnaast zijn de waterschappen voorstander van een bronaanpak: wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit. Om meer grip te krijgen op de emissies van gevaarlijke stoffen via indirecte industriële lozingen op de rioolwaterzuiveringen zijn nu concrete acties nodig. De waterschappen pleiten voor het actualiseren van indirecte vergunningen voor zeer zorgwekkende stoffen door de Omgevingsdiensten. Daar is in 2022 extra geld voor vrijgemaakt, maar de resultaten zijn nog onvoldoende zichtbaar.

Vragen aan minister over waterkwaliteit

De waterschappen stellen voor om de minister te vragen of de extra middelen voor de Omgevingsdiensten worden ingezet om specifiek de waterkwaliteit te verbeteren. Een andere vraag die ze suggereren is of de minister de zorgen van de waterschappen deelt dat de Omgevingsdiensten meer tempo moeten maken als het gaat om de waterkwaliteit.

Het voorkomen van vertraging is ook van belang voor de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Om een impuls te geven aan de uitvoering heeft de minister de provincies gevraagd maatregelpakketten in te dienen. Een deel hiervan is gericht op het verbeteren van de waterkwaliteit. De waterschappen stellen voor om de minister te vragen of hier financiële middelen voor komen.

> Lees meer over het thema waterkwaliteit

Water en bodem sturend

Om Nederland veilig en bewoonbaar te houden, is het noodzakelijk dat water en bodem leidend zijn in ruimtelijke keuzes. Door extreem weer, periodes van droogte, zeespiegelstijging, verzilting en bodemdaling is er meer ruimte voor water nodig. Tegelijkertijd is de druk op de ruimte groot. Er zijn ingrijpende keuzes nodig in de ruimtelijke inrichting van Nederland. De waterschappen benadrukken onder meer dat zij vanaf het allereerste begin bij de keuzes betrokken moeten worden.

Vragen aan minister over ‘water en bodem sturend’

Om water en bodem tot uitgangspunt te maken in ruimtelijke plannen, is landelijke wetgeving nodig. In afwachting daarvan zijn verschillende waterschappen zelf aan de slag gegaan met regels. Begin 2023 heeft de Kamer een motie van de leden Grinwis en Geurts aangenomen over het meenemen van water en bodem in bestemmingsplannen. De waterschappen stellen voor om de minister te vragen hoe het nu staat met de landelijke wetgeving en hoe de aangenomen motie wordt uitgevoerd.

> Lees het standpunt van de waterschappen over de sturende rol van water en bodem

> Lees de volledige inbreng van de waterschappen voor het Wetgevingsoverleg Water

Foto boven: ©Tweede Kamer der Staten-Generaal

Traject ‘visie op de waterketen’ van start

2 januari 2024

In januari start het traject om een gemeenschappelijke visie op de waterketen voor 2050 te formuleren. Dit gebeurt in opdracht van de Unie van Waterschappen, Vewin, IPO, VNG, waterbeheerorganisatie RIONED en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

illustratie van huizen aangesloten op riool en rioolwaterzuiveringsinstallatie

Onderbouwen van keuzes

De visie is bedoeld als onderbouwing van beleids- en investeringskeuzen rond waterkwaliteit, waterkwantiteit, leveringszekerheid, bedrijfszekerheid en financiering in de waterketen. Het proces geeft daarnaast deels invulling aan de uitgangspunten van ‘water en bodem sturend’, specifiek voor de waterketen.

Informatie verzamelen

Er zal zoveel mogelijk informatie worden verzameld uit al lopende projecten. Denk aan programma’s rond drinkwaterbronnen, de aanpak van microverontreinigingen, Europese richtlijnen en de studie naar de KRW-doelen (Kaderrichtlijn Water) voor rioolwaterzuiveringen (rwzi’s). Daarnaast worden al bestaande beelden gebruikt over de circulaire economie en hergebruik van water. De visie zal de verschillende deelonderwerpen met elkaar verbinden en in samenhang bekijken. Het document brengt ook de nog bestaande lacunes en aandachtspunten in kaart.

Planning traject

De uitvoering van het traject ligt bij de adviesbureaus Ambient en Welldra, beide gespecialiseerd in de watersector. Adviesbureaus Witteveen+Bos en AT Osborne voeren de verdiepende studies uit. Het traject trapt af met een startbijeenkomst op donderdag 18 januari. Een aantal afgevaardigden van elke geleding (gemeente, provincie, waterschap, drinkwaterbedrijf en het Rijk) starten dan met de prioritering van de belangrijkste thema’s. Ze voeren verdiepende interviews met mensen op sleutelposities in de waterketen, en werken vervolgens de thema’s uit in 3 expertsessies. Rond de zomer wordt de eindrapportage aangeboden aan de bestuurders van de betrokken partijen en het Bestuurlijk Overleg Water.

Resultaten eerdere trajecten

De Unie van Waterschappen ontvangt graag resultaten van eerdere visietrajecten rond de waterketen, uitgevoerd door andere partijen.

> Neem contact op met Michael Bentvelsen voor vragen of om informatie te delen

Landbouwdebat met veel nieuwe landbouwwoordvoerders

22 december 2023

Op de laatste dag voor het kerstreces sprak de Tweede Kamer over diverse landbouwonderwerpen. BBB had het debat aangevraagd om agrariërs ‘met wat duidelijkheid de kerst in te laten gaan’. Verschillende nieuwe Kamerleden op het landbouwdossier deden mee aan het debat.

Formatie

NSC en BBB

Holman van Nieuw Sociaal Contract (NSC) is een van de nieuwe gezichten in de Kamer. Hij gaf aan dat NSC erkent dat Nederland nu een te intensieve veehouderij heeft met mestproblemen, wat gevolgen heeft voor de natuur-, water- en luchtkwaliteit. Ook Cor Pierik van de BBB is nieuw in de Kamer. Hij bracht onder meer in: “Zonder de stikstofwet te repareren en de Kaderrichtlijn Water uit de wet te halen, kunnen we het hier niet hebben over toekomstperspectief voor boeren.”

PVV

“Het huidige stikstofbeleid zet Nederland op slot”, stelt Jeanet Nijhof-Leeuw (PVV) in haar eerste Kamertoespraak. “Onze boerenbedrijven worden met onuitvoerbare regels opgezadeld zonder toekomstperspectief, en dat terwijl de Nederlandse agrarische sector de laagste impact ter wereld op het milieu heeft. (…) Om de agrarische sector weer toekomstperspectief te bieden en te voorkomen dat er te weinig boerenbedrijven overblijven voor voedselproductie, moet het huidige stikstofbeleid op z’n minst worden aangepast”, vindt Nijhof-Leeuw.

PvdD, D66 en GroenLinks-PvdA

De Partij voor de Dieren en D66 willen de mestproblemen oplossen door de randvoorwaarden voor de boeren te verbeteren. Tjeerd de Groot (D66): “[Een nieuwe architect van het landbouwbeleid] zou ervoor zorgen dat we onze omgeving weer gezond krijgen, met schone lucht, schoon water en een klimaat waarin ook nog volgende generaties meekunnen.” GroenLinks-PvdA vraagt de minister van Landbouw om inzicht te geven in de plannen en om aan de slag te gaan met effectieve maatregelen.

CDA

Eline Vedder (CDA) zei tijdens het debat dat de boerensector zich grotendeels al bewust is van de noodzaak om de veestapel te verkleinen en de waterkwaliteit te verbeteren. “[Dat is ook nodig] voor hun eigen vak. De waterproblematiek van droogte en op sommige plaatsen vernatting raakt hen direct. Sterker nog, het raakt de boeren als eerste.” Ze onderschrijft de doelstellingen van GroenLinks-PvdA, maar denkt dat sector wordt onderschat.

VVD en CU

“We zitten klem als het gaat om het nakomen van de afspraken over de waterkwaliteit”, zei Thom van Campen (VVD). “We willen het allemaal best anders, maar de ruimte is er gewoon niet.” Hij verwacht dat een goedkeuring van de Europese Commissie voor kunstmestvervangers bijdraagt aan de stabilisering en verduurzaming van de sector. Pieter Grinwis (ChristenUnie) sloot zich aan bij eerdere opmerkingen over de gegevens die minister Adema gebruikte om de nutriënt-verontreinigde gebieden aan te wijzen. Diverse partijen vonden dat het ministerie hiervoor recentere gegevens moet gebruiken voor een bronnenanalyse.

Nutriënt-verontreinigde gebieden

Minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zei in het debat dat was opgeroepen om de aanwijzing van de met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) voor 2024 niet meer op waterschapsniveau te laten plaatsvinden. In 2023 was dat nog het geval. Vervolgens zaten daar gebieden in opgesloten die niet met nutriënten verontreinigd waren, maar door die schaal toch als NV-gebieden werden aangewezen. (…) “We hebben geprobeerd het op een zo gedetailleerd mogelijk niveau uit te voeren en overlegd met onder meer de waterschappen om zover te komen. Dit was nadrukkelijk de wens van de agrarische partijen.”

Moties in het debat

In het debat werden diverse moties ingediend en aangenomen, waaronder een van de SGP, de ChristenUnie en het CDA. De partijen verzoeken de regering om gebieden met een landbouwbijdrage aan de nutriëntenbelasting van 19% of lager niet aan te wijzen als NV-gebieden. In de motie vragen de partijen ook om actualisering van de bronnenanalyses in andere regio’s. Aanleiding voor deze motie was een bericht van onder meer waterschap Noorderzijlvest. Het waterschap gaf aan dat op basis van recente bronnenanalyses enkele gebieden niet langer in aanmerking komen als NV-gebieden.

De Unie van Waterschappen weet dat het ministerie van LNV al een nieuwe bronanalyse wil laten uitvoeren. Een nieuwe analyse kan niet meer gebruikt worden voor de aanwijzing van de huidige NV-gebieden; wel voor de eventuele acties vanaf 2026. Het CDA diende een motie in naar een onderzoek hoe de graslandregeling voldoende budget kan bevatten om alle aanvragen te kunnen honoreren. Omdat de motie nog voor de stemmingen werd overgenomen door de minister, hoefde de Kamer daar niet meer over te stemmen. Een motie van de SGP en BBB om de derogatievrije bufferzones rond Natura 2000-gebieden te beperken werd verworpen.

Wat vinden de waterschappen?

Goede waterkwaliteit is essentieel voor mens, dier en natuur. Waterschappen en andere partijen hebben de afgelopen decennia een grote verbeterslag gemaakt, maar de verbetering stagneert. Daarom investeren waterschappen ook de komende jaren flink in het verbeteren van de waterkwaliteit, maar ze kunnen dit niet alleen.

Meststoffen zoals nitraat en fosfor zorgen nog altijd voor druk op de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Aanvullende maatregelen zijn daarom nodig. Een effectieve aanpak vraagt om een combinatie van goed onderbouwde, stimulerende maatregelen, die zowel landsbreed als gebiedsspecifiek zijn. Juist met meer onderlinge samenhang werken we succesvol aan schoner en gezonder water.

> Bekijk hier het overzicht van alle ingediende moties tijdens het debat

Frituurvet: niet in het riool, maar recycle het!

27 december 2023

Tijdens Oud en Nieuw wordt er in Nederlandse huishoudens volop oliebollen gebakken. Uit eerder onderzoek blijkt dat weinig mensen weten dat je gebruikt frituurvet het beste kunt inleveren, zodat het gerecycled kan worden. Bij 4 op de 10 Nederlanders verdwijnt het frituurvet in het riool. Dat zorgt voor veel problemen in leidingen en bij rioolwaterzuiveringen. Waterschappen vragen hiervoor aandacht en roepen op om frituurvet te recyclen.

frituurvet-oliebollen-

Frituurvet

Als gebruikt frituurvet door de gootsteen of het toilet wordt gespoeld, gaat het stollen. Dit zorgt voor verstoppingen aan de binnenkant van leidingen bij mensen thuis, die vaak door een loodgieter moet worden opgelost. Bij rioolwaterzuiveringen geeft het vet problemen in persleidingen en gemalen. Gespecialiseerde bedrijven worden dan ingehuurd om de problemen op te lossen.

Onnodige kosten

In beide gevallen leidt het door de gootsteen spoelen van frituurvet dus tot problemen en onnodige kosten. Zowel voor bewoners en bedrijven als voor waterschappen. De zuivering en afvoer van oliebollenvet kost de waterschappen jaarlijks enkele miljoenen euro’s. De getallen verschillen per regio, maar een waterschap kan hier jaarlijks wel 200.000 euro aan kwijt zijn. Deze kosten worden via de waterschapsbelasting uiteindelijk door inwoners betaald.

Geen afval

Veel mensen zien gebruikt frituurvet ten onrechte als afval. Het kan goed worden hergebruikt. Het inleveren ervan draagt dus bij aan een beter milieu. Het ingezamelde frituurvet wordt grotendeels hergebruikt als biobrandstof; voornamelijk als biodiesel. De biodiesel is geschikt voor personenauto’s en vrachtverkeer, maar ook voor de lucht- en scheepvaart. Het wordt ook gebruikt als biobrandstof voor energieopwekking. Door het hergebruiken van vet hoeven er minder fossiele brandstoffen te worden gebruikt en vermindert de koolstofuitstoot.

Frituurvet inleveren

Waterschappen roepen daarom op om gebruikt frituurvet niet weg te spoelen, maar in te leveren bij recyclepunten. Veel supermarkten, verenigingen, kringloopwinkels en milieustraten zamelen gebruikt vet in. Hiervoor kan het beste de originele verpakking gebruikt worden, die dan ook weer gerecycled wordt.

> Bekijk hier een overzicht van alle inleverpunten in Nederland

Opnieuw € 1,2 miljoen beschikbaar voor stimuleren waterkwaliteit

29 november 2023

Tot en met 2027 stellen de waterschappen jaarlijks 280.000 euro beschikbaar voor projecten die de waterkwaliteit verbeteren. Het kan gaan om projecten voor kennisdeling, onderzoek en de ontwikkeling en uitrol van innovaties. Een commissie met onder meer vertegenwoordigers van de waterschappen beoordeelt de aanvragen bij het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij.

brede sloot in weiland met koeien

Samenwerking STOWA en LTO Noord

De commissie bekijkt 3 keer per jaar de nieuwe aanvragen en let daarbij onder andere op het doelbereik. De maatregel moet, mits succesvol, gemakkelijk en breed toepasbaar zijn. De uitvoering gebeurt altijd in samenwerking met sectorpartijen en een waterschap. STOWA (Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer) beheert het stimuleringsbudget voor de waterschappen en belangenbehartiger voor de agrarische sector LTO Noord voert het secretariaat. De financiering uit het Stimuleringsbudget bedraagt maximaal de helft van de totale projectkosten.

Succesvolle eerdere projecten

Tot en met 2023 was eenzelfde budget beschikbaar. Daar is goed gebruik van gemaakt. Sinds de start zijn er 18 aanvragen gehonoreerd, variërend van chemievrije maisteelttechnieken tot emissieloze voeropslagen op melkveebedrijven. Een ander project betrof het biologisch verwijderen van gewasbeschermingsmiddelen uit afvalwaterstromen. Uit het project bleek het nieuwe zuiveringsconcept kansrijk, terwijl nog weinig bedrijven een zuiveringsvoorziening voor gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. De zuiveringsvoorziening is momenteel in ontwikkeling en kan relatief eenvoudig een groot deel van de gewasbeschermingsmiddelen in het waswater verwijderen.

> Bekijk de voorwaarden, het aanvraagformulier en de uitvoering van eerdere projecten die het Stimuleringsbudget ontvingen

Verkiezingsdebat Water: 3 stellingen over waterkwaliteit

7 november 2023

Maandag 6 november was het Verkiezingsdebat Water in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. Onder leiding van moderator Maarten Bouwhuis gingen 8 (kandidaat-)Kamerleden met elkaar in gesprek over 3 stellingen rond het thema waterkwaliteit. De Unie van Waterschappen en Vewin organiseerden het debat voor 145 aanwezigen.

Verkiezingsdebat Water in Waterpoort met Kamerleden en kandidaat-Kamerleden

In hun openingswoord pleitten voorzitters Rogier van der Sande (Unie van Waterschappen) en Peter van der Velden (Vewin) voor verstandige keuzes rond waterkwaliteit. Ze vragen om actiegericht beleid van de aankomende politici. Aanwezig bij het Verkiezingsdebat Water waren Erik Haverkort (VVD), Tjeerd de Groot (D66), Pieter Grinwis (ChristenUnie), Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA), Eva van Esch (Partij voor de Dieren), Henk van der Wind (SGP), Jan Swaag (BBB) en Johan Goos (CDA). Ook Mario Jacobs, dijkgraaf van waterschap Aa en Maas, en Paulien Pistor, algemeen directeur van drinkwaterbedrijf PWN, namen deel aan het gesprek.

Stelling 1: PFAS-verbod per 2025

Meerdere partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, ChristenUnie en Partij voor de Dieren, willen strengere handhaving en de vergunningen voor PFAS-lozing aan banden leggen. Over de rol van het bedrijfsleven verschillen de partijen van mening: de VVD wil samen optrekken, de Partij voor de Dieren juist een landelijke regie.

Stelling 2: Rijk moet bijdragen aan medicijnfilter voor waterzuivering

De vervuiler betaalt: dat is de gedeelde reactie van de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie. Zij vinden dan ook dat juist de farmaceutische industrie moet bijdragen. De VVD wil voorkomen dat de medicijnen hierdoor duurder worden. Ook de BBB wil voorkomen dat de rekening bij de burger terechtkomt.

Stelling 3: verplichtende maatregels voor vervuilers

Over dit punt zijn de meningen het meest verdeeld. Zo is D66 voor een kringlooplandbouw: minder regels voor de boeren. Ook de ChristenUnie wil voorkomen dat we doorschieten in extra regels. GroenLinks-PvdA denkt juist dat we niet aan dwang ontkomen om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen. De SGP wil meer stimulerende maatregelen en blijvend grasland als natuurlijk waterfilter.

Wat vinden de waterschappen?

De waterschappen investeren jaarlijks € 640 miljoen in steeds betere rioolwaterzuivering. Tegelijkertijd komen er nog steeds te veel schadelijke stoffen in het Nederlandse oppervlaktewater terecht. Pas wanneer die stoffen minder of helemaal niet meer in het water komen, kan de waterkwaliteit in Nederland echt verbeteren.

Bronaanpak: milieubewust stoffenbeleid

“We investeren volop in zuivering, maar wanneer er schadelijke stoffen in het water terecht blijven komen, zijn die investeringen nooit voldoende,” concludeert Rogier van der Sande. “De waterschappen pleiten daarom voor een bronaanpak: wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit. De waterschappen willen een milieubewust stoffenbeleid verankerd zien in wetgeving. Met als uiterste middel wettelijke verboden op schadelijke stoffen en nutriënten.”

> Lees meer over het standpunt van de waterschappen

Superkritisch Vergassen stap verder in onderzoek dankzij de Waterinnovatieprijs

12 oktober 2023

De innovatie Superkritisch Vergassen zet organisch materiaal, zoals zuiveringsslib, om in aardgas en vermindert de CO2- uitstoot. SCW Systems en hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier wonnen hiermee in 2021 de publieksprijs van de Waterinnovatieprijs. Deze innovatie bewijst zich dagelijks in de praktijk. Is jouw innovatie ook klaar voor de volgende fase? Doe dan mee aan de Waterinnovatieprijs 2023/24! Inzenden kan tot 5 november op Waterinnovatieprijs.nl of Winnovatie.nl.

Oud-winnaar Waterinnovatieprijs 2021: Superkritisch Vergassen

Groen gas

We nemen een kijkje bij Hidde Rommens van SCW Systems. Hun innovatie won de publieksprijs in 2021. Hidde vertelt dat de prijs hen naast een hoop naamsbekendheid, ook het vertrouwen van waterschappen heeft gegeven. Ronald Koolen van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier vertelt hoe bij STOWA een voorstel voor verder onderzoek is gehonoreerd. Daarmee is het onderzoek van superkritisch vergassen van zuiveringsslib een fase verder. Kortom, de Waterinnovatieprijs biedt kansen om jouw innovatie ook een stap verder te brengen.

Briljante oplossingen (van klein formaat)

Dagelijks bedenken waterschappers allerlei slimme, technische of praktische oplossingen om het werk voor schoon, voldoende en veilig water nog efficiënter te doen. Als vanzelfsprekend worden deze uitvindingen toegepast in de praktijk, maar eigenlijk verdienen ze veel meer aandacht. Ken jij zo’n kleine, maar succesvolle uitvinding van een collega waarvan andere waterschappen ook kunnen profiteren? Of heb je zelf een oplossing bedacht om waterschapswerk of een ondersteunende dienst beter, goedkoper of sneller uit te voeren? Meld ze aan voor de waterinnovatieprijs 2023/2024! Naast deze regionale briljantjes gaan we op zoek naar nieuwe oplossingen voor onze taken en wateropgaven voor goed waterbeheer. Binnen de categorieën ‘gezonde leefomgeving’, ‘de ‘dijken’ van de toekomst’ en ‘water en bodem sturend’ gaan we die verzamelen. Kijk op waterinnovatieprijs.nl of winnovatie.nl voor een uitgebreide uitleg over de 4 categorieën en hoe je kunt meedoen.

Waarom een innovatieprijs?

Door continu te innoveren worden de taken en opgaven voor voldoende, schoon en veilig water nog slimmer, beter en goedkoper opgelost. Op winnovatie.nl, met de Waterinnovatieprijs en het Waterinnovatiefestival wisselen de 21 waterschappen innovaties, kennis en ervaringen uit. Met elkaar en met en de bedrijven waarmee ze samenwerken. Zo leren ze van elkaar! De inschrijving voor de waterinnovatieprijs 2023-2024 is tot en met 5 november geopend. De prijs wordt op 1 februari uitgereikt op het Waterinnovatiefestival in Utrecht.

> Ga naar waterinnovatieprijs.nl
> Ga naar winnovatie.nl

Inbreng waterschappen voor commissiedebat over de Milieuraad

5 oktober 2023

Op 12 oktober is het commissiedebat van de Tweede Kamercommissie Infrastructuur en Waterstaat over de Milieuraad op 16 oktober. Op de agenda van de Milieuraad staan 2 belangrijke richtlijnen: de richtlijn bodemgezondheid en de herziening van de richtlijn stedelijk afvalwater. De waterschappen geven de commissieleden graag een aantal aandachtspunten mee op beide EU-voorstellen.



Richtlijn bodemgezondheid

De waterschappen vinden het verbeteren van de bodemkwaliteit belangrijk. Een gezonde bodem speelt een belangrijke rol in de strijd tegen klimaatverandering: in tijden van droogte houdt een gezonde bodem goed water vast en een gezonde bodem kan goed water opvangen als er te veel water is (sponswerking). Op een gezonde bodem groeien planten, struiken en bomen graag, waardoor de temperatuur van de luchtlaag erboven tot wel 2 graden omlaag kan gaan. Een gezonde bodem zorgt voor een vergroting van de biodiversiteit zowel in als op de bodem. Een goede bodemkwaliteit is nodig voor een goede waterkwaliteit en om het oppervlaktewaterpeil goed te kunnen reguleren.

Lessons learned
De waterschappen zouden de lessons learned van de Kaderrichtlijn Water graag meegenomen zien bij de uitvoering van de richtlijn. In plaats van het one-out-all-out principe dat nu in de richtlijn staat willen ze, net als het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, vooraf bepalen welke indicatoren echt cruciaal zijn voor de bodemgezondheid in een bepaalde regio. Dat is beter uitvoerbaar dan 1 set indicatoren voor alle bodems.

Nationaal oppakken
De Tweede en Eerste Kamer vinden dat dit onderwerp niet Europees, maar nationaal behandeld moet worden. Mocht er geen EU-richtlijn komen, dan zouden de waterschappen graag zien dat het verbeteren van de bodemkwaliteit in Nederland goed nationaal wordt opgepakt.

Herziening richtlijn stedelijk afvalwater

De waterschappen steunen het voorstel voor aanvullende zuivering van microverontreinigingen op rioolwaterzuiveringen (rwzi’s). Ook steunen ze de door de Europese Commissie voorgestelde uitgebreide producentenverantwoordelijkheid van de farmaceutische en cosmetica-industrie.

Water zuiveren
De waterschappen zuiveren bijna al het Nederlandse huishoudelijk rioolwater op rioolwaterzuiveringen. De richtlijn stedelijk afvalwater stelt minimumeisen voor de zuivering van stedelijk afvalwater en daarom is het een belangrijk kader voor het uitvoeren van de zuiveringstaak door de waterschappen.

Ambitieniveau verhogen
Het is positief dat de Europese Commissie het ambitieniveau van de oorspronkelijke richtlijn uit 1991 verhoogt en aanpast aan de nieuwste inzichten. Er komen immers steeds meer microverontreinigingen bij, zoals medicijnresten. Deze en andere schadelijke stoffen zien we ook terug in rioolwater en uiteindelijk het milieu.

Deadlines gelijk trekken
Waterschappen vragen voldoende tijd om de nieuwe zuiveringseisen te halen. Daarom pleiten ze ervoor om de deadline voor de grote rwzi’s (2035) gelijk te trekken met de deadline van middelgrote rwzi’s (2040).

> Bekijk de inbreng commissiedebat Milieuraad in PDF

Kamervragen over schadelijke stoffen en waterkwaliteit

29 september 2023

Kamerlid Van Haga (Groep Van Haga) stelde een reeks vragen aan de ministers van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, van Infrastructuur en Waterstaat, en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, over de mogelijke gevolgen van schadelijke stoffen voor de volksgezondheid en de waterkwaliteit in oppervlakte- en drinkwater.

De stoelen en banken in de Tweede Kamer

In zijn vragen wijst Van Haga op recent onderzoek van het European Environment Agency (EEA). Uit het onderzoek blijkt dat Europeanen teveel Bisfenol A (BPA) in hun lichaam hebben. Hij vraagt of de ministers bekend zijn met dit onderzoek en met recente mediaberichtgeving hierover.

Schadelijke stoffen in oppervlaktewater

Daarnaast benadrukt Van Haga dat BPA en andere potentieel schadelijke stoffen, zoals medicijnresten, hormoonverstorende stoffen en micro- en nanoplastics, op grote schaal in onze samenleving aanwezig zijn. De bevolking krijgt deze stoffen stelselmatig binnen. Hij wil weten of de ministers op de hoogte zijn van deze aanwezigheid en wat de mogelijke gevolgen zijn voor de volksgezondheid, met name voor jonge kinderen en dieren.

Van Haga vraagt ook naar de mate waarin deze schadelijke stoffen in het Nederlandse oppervlakte- en drinkwater aanwezig zijn. En hoe de waterkwaliteit in Nederland wordt getoetst op de aanwezigheid van dergelijke stoffen. Hij vraagt naar lokaal inzicht in lozingen in oppervlaktewater en stelt de mogelijkheid van rapportageverplichtingen op gemeentelijk niveau voor.

Wat vindt de Unie van Waterschappen?

Een goede kwaliteit van het water in sloten en plassen is van levensbelang. Schadelijke stoffen, zoals medicijnresten en microplastics zijn een bedreiging voor de waterkwaliteit. Waterschappen pleiten voor aanpak bij de bron: bedrijven moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat deze stoffen niet in het milieu terecht komen. Ook is aanscherping van de huidige Europese toelating van stoffen nodig om meer en vroegtijdig inzicht te krijgen dat een stof gevaarlijk is voor milieu en gezondheid.

> Bekijk de schriftelijke vragen van Van Haga over waterkwaliteit

Springtij Forum 2023: water als randvoorwaarde

20 september 2023

Van 20 tot en met 22 september vindt op Terschelling het duurzaamheidsfestival Springtij plaats. Deze 3 dagen gaan deelnemers uit politiek, overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten met elkaar in gesprek over duurzaamheid. Ook de waterschappen zijn van de partij. Zij vragen aandacht voor de rol van water in de grote transitieopgaven.



Water is randvoorwaardelijk voor onze leefbaarheid, natuur en economie. Water verbindt daarmee de verschillende opgaven aan elkaar. Daarom is water dit jaar helemaal geïntegreerd in de verschillende sessies op het festival.

Schaalniveaus

Er wordt onder andere verkend hoe wat in ‘Den Haag’ wordt bedacht, uitwerkt op het boerenerf. En andersom: hoe komt een initiatief dat lokaal goed werkt, tot de benodigde schaalsprong?

Casussen

Waterschappen brengen op het Springtijfestival ook casussen in. Zoals de casus ‘water in de veenweide’: hoe kwam Fryslân tot een breed gedragen visie op klimaatbestendigheid? Hoe wordt deze straks realiteit? En een ander voorbeeld: wat zijn de uitdagingen voor het watersysteem in de Oostvaardersplassen?

De ‘waterknop’

Er komen bijna 100 waterschappers naar Springtij. Beleidsadviseurs maar ook verschillende directeuren, dagelijks bestuurders en dijkgraven. Springtij wordt voor de watersector op woensdagavond afgetrapt met een waterborrel, waarin de ‘waterknop’ centraal staat: de potentie die water heeft om dé transitiemotor te zijn voor natuurherstel en een toekomstbestendige landbouw.

Watercoalitie

De waterschappen maken onderdeel uit van de watercoalitie. Ook enkele drinkwaterbedrijven, de Nederlandse Waterschapsbank (NWB), Rijkswaterstaat, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en kennisinstituut Deltares maken er deel van uit. Deze coalitie heeft zich voor 3 jaar als partner verbonden aan het festival.

> Naar de website van Springtij